Zo zorg je dat jouw organisatie leert van fouten

zo 21 aug 2022

Fouten maken op het werk doen we allemaal wel eens. Niet voor niets wijden we er bij Intermediair een hele podcast aan. Maar wat moet je als organisatie doen zodat er van die fouten geleerd kan worden en ze in de toekomst kunnen worden voorkomen?

"Uit ervaring kan ik zeggen dat fouten vaker het gevolg zijn van onhandigheid dan van doelbewuste acties", zegt Danny Mullenders. Mullenders is organisatie- en ontwikkelpsycholoog voor AC&T Consulting en auteur. Hij geeft een praktijkvoorbeeld uit zijn boek Laat je niet kiezen: "Ik gaf training aan teamleiders op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. De directie van die organisatie vroeg of zij mee konden doen met de aftrap van de training."

Openheid van de directie richting de teamleiders was één van de thema’s. "Voor zowel de directie als teamleiders was het daarom fijn dat ze samen de training openden", zegt Mullenders. "De directie kon zo het belang van de training aanstippen en teamleiders voelden zich gesterkt in het leertraject."

Maar wat gebeurde er na de aftrap? "Net voordat de directeuren de ruimte verlieten, zeiden ze doodleuk: 'O ja, morgen gaan we reorganiseren, maar daar moet je nu niet te veel over nadenken.' Alle teamleiders bevroren op dat moment en de directie vertrok."

Psychologische veiligheid
Volgens Mullenders en andere experts is psychologische veiligheid de belangrijkste factor in het vermogen van organisaties om te leren van fouten — en om ze te voorkomen. Dat betekent dat het klimaat binnen een team goed moet zijn, stelt de Amerikaanse wetenschapper Amy Edmondson.

Organisaties die minder fouten maken en sneller leren van gemaakte fouten, hebben teams waarbinnen ieder lid zich gezien en gehoord voelt.

Hoe pakte de organisatie uit het voorbeeld van Mullenders de onhandige fout aan? "Als je niet reageert op een gemaakte fout, ontstaat er ook geen mogelijkheid om deze te herstellen", meent Mullenders.

"De teamleiders hadden direct het gesprek moeten aangaan. De directie had totaal niet door dat ze onhandig was. Maar op het moment dat de teamleiders later het gesprek aangingen, stelde de directie zich wel open voor feedback. Als directie en teamleiders zich kwetsbaar opstellen en zich gezien en gehoord voelen, dan zie je dat een organisatie kan leren van gemaakte fouten."

Drie knoppen
Volgens ondernemer en adviseur Joriene Beks zijn er drie knoppen waar je aan kunt draaien om de psychologische veiligheid te verhogen, afhankelijk van het type team en de behoeften: "Het is een samenspel tussen vertrouwen, vrijmoedigheid en hoe het verschil te maken." Het hele team draagt verantwoordelijkheid voor die veiligheid, maar er is een bijzondere rol weggelegd voor teamleiders. "Zij kunnen door de juiste aandacht, bijvoorbeeld door andere werkvormen, zowel introverte als extraverte teamleden meekrijgen in het verhogen van psychologische veiligheid."

In het voorbeeld van Mullenders stelden de teamleiders zich na de eerste klap vrijmoedig op. Dat telde zowel hen als de directie in staat om te leren van een fout, kwam het onderlinge vertrouwen ten goede en zorgde voor een betere relatie tussen teamleiders en directie. Een relatie waarin fouten sneller worden herkend en erkend. (bron: Intermediair)