Column: Coachingslessen uit de MMA-vechtsport
Deel 1di 25 okt 2022 - Guido van de Wiel
Als ik vertel dat ik graag naar de sport Mixed Martial Arts (MMA) kijk, dan levert dat bij menig gesprekspartner gemengde gevoelens op. Mixed Feelings Martial Arts, zogezegd. In deze sport gaan twee tegenstanders een achthoekige kooi in, de octagon genoemd, en vechten doorgaans gedurende vijf rondes tegen elkaar. Een gevecht is pas afgelopen als één van de twee knock-out gaat, of als er een submission is. Een submission is veelal een wurggreep, waarbij het verstandig is dat degene in verliezende positie snel aftikt. Vertikt iemand dat, dan eindigt diegene doorgaans bewusteloos.
Goede scheidsrechters én coaches zijn cruciaal bij het begeleiden van een dergelijk gevecht. Gelukkig hebben in de meeste gevallen de vechters zeer veel respect voor elkaar. Zij tonen dit voor en na de wedstrijd aan elkaar. Maar in de achthoekige arena gaat het gedurende het gevecht hard tegen hard. Ellebogen, open wonden, uppercuts, worsteltechnieken, ground and pound. Alles wat ik niet wil dat er met mij in een steegje gebeurt, gebeurt daar. Ondertussen is het een soort guilty pleasure voor mij. Juist omdat het de wereld zo op scherp zet, omdat elke onoplettendheid wordt afgestraft, is het voor mij een mooie habitat menselijk gedrag te bestuderen. Zoals de vraag wat de begeleiders doen om hun pupillen te coachen, gedurende de break tussen de rondes? Vanuit deze sportcoaching is een aantal lessen te trekken die ook voor executive coaching, leidinggeven en managen belangrijk zijn.
1. Heldere rollen
Ten eerste gaat het erom dat je in de samenwerking één heldere spreekbuis aanstelt. In de goede MMA-teams praat één persoon tijdens de rustmomenten tegen de vechter. De rest houdt zich dan met hun eigen taken bezig. Bij de mindere teams zie je soms dat ook de tweede begeleider die de ijszak in de nek legt en de derde begeleider die de wonden behandelt met een soort super-vaseline ook hun adviezen op de vechter afvuren. Niet doen. Soms denken mensen: ‘hoe meer adviezen, des te beter’. Maar zodra meerdere personen jou gaan vertellen wat belangrijk is, verwateren alle boodschappen. In tijden van crisis heb je als vechter (lees: professional/ coachee) er al je handen aan vol om de adviezen van één aanspreekpunt goed binnen te laten komen en op te volgen. Eenduidige rollen zorgen voor helderheid en rust. Ongeadresseerde boodschappen, dubbele boodschappen, interne experts binnen één afdeling die allemaal iets anders roepen: in een gewone organisatie vallen ze niet zo op en kom je er op korte termijn mee weg, maar ineffectief is het wel. Ontvang je in een organisatie sturing van meerdere mensen, dan versplintert je aandacht en raak je je focus kwijt. Dat toont ook deze demo van NeuroTracker. Volg je één van de gekleurde ballen, dan heb je deze waarschijnlijk wel goed. Wil je meerdere ballen tegelijkertijd volgen en volgt alle informatie elkaar net wat sneller op (zie vanaf seconde 40), dan is de kans groot dat je al snel geen énkele bal meer kunt volgen. Meer coaching is geen betere coaching. Meer sturing is geen betere sturing. Gelijktijdige boodschappen van verschillende mensen zorgt ervoor dat je geen enkele boodschap meer onthoudt.
2. Oogcontact
Wil je zeker weten of de ander jou wel verstaan heeft, dan is oogcontact nodig. Wil je verbinding met de ander, dan maak je oogcontact. Ga je een conflict aan, of heb je een indringende boodschap af te geven, dan maak je oogcontact. Dat geldt zowel voor de coach in relatie tot zijn MMA-vechter, als voor een arts richting zijn patiënt (die nog altijd vaak naar het computerscherm kijkt), voor een leraar ten overstaande van een leerling of voor een rechter met een verdachte tegenover zich.
3. Erkende expertise wordt vaak nog onderschat
Of je nu leidinggevende bent, manager, of coach: het is handig en belangrijk als de professionals waar jij mee werkt volledig kunnen vertrouwen op jouw expertise. Kijk naar Liz Truss. Word niet zoals Liz Truss. Alleen als jij de kennis, het overzicht, alle informatie en de wijsheid die daarin vervat zit tot jouw beschikking hebt, geeft dat jou het mandaat om een ander ergens over te mogen briefen. Je neemt iets sneller van een ander aan, als je die ander als vertrouwde expert op zijn/ haar vakgebied ziet. De MMA-vechter legt zijn gezondheid in de handen van zijn coach. Daar is veel vertrouwen in iemand anders expertise voor nodig. Dit is ook een pleidooi om alleen mensen op sleutelposities te zetten (denk aan ministerposten!) die de bijbehorende sector ook kennen en de aanpalende vakgebieden voldoende weten te doorgronden.
4. Dialoog wordt overschat
In de octagon is de vechter aan het einde van een ronde zodanig buiten adem, dat hij eigenlijk geen enkele vraag fatsoenlijk kan antwoorden. Een dialoog valt daarmee weg. Ook in organisaties hoeft niet alles tweewegverkeer te zijn. Als er maar contact is. Het is voldoende als een vechter met een minimaal knikje aan zijn coach laat weten dat hij hem of haar begrepen heeft. Ook in organisaties geldt: laat professionals vooral hun werk doen. Leid ze niet af door van ze te verwachten dat ze ook nog energie dienen te stoppen in andere arena’s dan hun professionele arena. Laat ze excelleren in hun eigen vakgebied en bescherm ze voor energieverlies die medewerkers kunnen ervaren als ze deel gaan uitmaken van allerlei clubjes als klankbordgroepen of interdepartementale overlegorganen.
Volgende keer meer coachingslessen uit de MMA-sport. Ik laat natuurlijk niet alle inzichten over elkaar heen buitelen. Want: gelijktijdige boodschappen afgeven draagt immers het risico in zich dat geen enkele boodschap meer zou blijven hangen. Boks.
Guido van de Wiel (Wheel Productions) is organisatiepsycholoog, (schrijf)coach en ghostwriter. Hij is onder meer verbonden aan Verdraaide organisaties en de Veranderbrigade. Vorig jaar verscheen bij Kloosterhof zijn boek Van meetbaar naar merkbaar, van duurzaam naar dierbaar. Eerder schreef hij boeken zoals Durf het verschil te maken (i.s.m. Merlijn Ballieux), Organiseren met toekomst en Innoveerkracht. www.wheelproductions.nl