Betrokken leiderschap niet 'soft', maar juist een krachtige stimulans tot verandering

vr 14 nov 2025

Kunnen leiders met hun stijl inderdaad de cultuur van een organisatie veranderen? Die vraag staat centraal in het promotieonderzoek van André Blom. In zijn proefschrift Zijn soft controls soft? toont hij aan dat leiderschap dat inzet op psychologische veiligheid en ruimte voor constructieve conflicten, een krachtig middel is om innovatief werkgedrag en een gezonde organisatiecultuur te bevorderen.

Kloof tussen beleid en praktijk
Veel publieke organisaties streven naar een ethische cultuur en innovatief werkgedrag. Maar in de praktijk blijken teams vaak te worstelen met wantrouwen, stress en verstoorde samenwerking. Blom onderzocht hoe leiderschap kan bijdragen aan het overbruggen van deze kloof tussen beleid en praktijk. Zijn doel was te achterhalen welke leiderschapspraktijken daadwerkelijk bijdragen aan het versterken van psychologische veiligheid en ethisch handelen binnen complexe organisaties.

Soft controls leiden tot gedrags- en cultuurverandering
Uit zijn onderzoek blijkt dat betrokken leiderschap, dat wil zeggen leiderschap waarin ruimte is voor kwetsbaarheid, dialoog en constructieve conflicten, direct samenhangt met psychologische veiligheid en een sterk ethische cultuur. Dit stimuleert innovatie en voorkomt morele blindheid binnen organisaties. Interventies zoals Fika en Start, Stop & Go versterken deze cultuur door medewerkers te stimuleren openlijk waarden te bespreken en kennis te delen. Daarmee vormen 'soft controls' geen zwakke factoren, maar juist krachtige katalysatoren voor gedrags- en cultuurverandering.

Ook effect op innovatief werkgedrag
Een opvallend resultaat uit Bloms onderzoek is dat gedeelde ethische waarden binnen teams niet alleen bijdragen aan vertrouwen, maar ook aan innovatief werkgedrag. Het bespreekbaar maken van ethische dilemma’s vergroot bereidheid om constructief met conflicten om te gaan en dat leidt tot betere samenwerking en duurzame cultuurverandering in publieke instellingen. (bron: Open Universiteit)

Referentie
Zijn soft controls soft? Stimulans van passend gedrag geeft een passende uitkomst. Promotie André Blom, 27 november 2025, Open Universiteit.